Zijtaart 150 jaar: Foto tentoonstelling

Na de openingshandeling op zaterdag 18 juni om 13.30 u. bent u welkom op deze tentoonstelling over Zijtaart: “Hoe het werd wat het is” om met wijlen rector Harrie Beex te spreken. Het comité heeft geprobeerd een allesomvattend overzicht, in beelden, van de 150 jaren parochie van de H. Lambertus te Zijtaart te geven. Verassend zal het zeker zijn! Op 24 doeken van ruim 3 meter breed en 120 cm. hoog worden sfeerbeelden, landschappen, opmerkelijke bouwwerken, belangrijke historische momenten en natuurlijk veel personen getoond.

Uitgangspunten

Het geheel moet allereerst een eerbetoon zijn aan al die mensen: pastores, kerkmeesters, bedienend personeel, zangers en zangeressen, idealisten, die zich geroepen voelden voor het geestelijk leven, ijveraars voor betere leef- en werkomstandigheden, enthousiaste leden van de talloze verenigingen en hun bestuursleden. Kerk, klooster, school komen tot leven. Ook het dagelijkse leven komt natuurlijk- op unieke wijze- aan de orde.

Film

Een korte, maar boeiende film, zal vertoond worden: aanleg en opening van de nieuwe “harde weg” helemaal tot Mariahout! Nu ruim 60 jaren geleden. Te zien is een veelzijdige dorpsgemeenschap, op de drempel van de moderne tijd, maar nog sterk geworteld in het verleden! Bijna ongelooflijk dat zo’n film toen zo gemaakt werd en hoe er tegenwoordig over gedacht zou kunnen worden! De tijd heeft niet stil gestaan……

Gidsen

De tentoonstelling is vrij en gratis toegankelijk voor iedereen. Rolstoelgebruikers zijn welkom: er zijn geen zware obstakels en de grote foto.s zijn goed zichtbaar. Voor bezoekers – die dat wensen – staan “gidsen” klaar om nadere toelichting te geven als de beelden daar aanleiding voor zijn. Op alle vragen zal wel niet altijd een passend antwoord gegeven kunnen worden, maar mogelijk kan wel een opening of een suggestie gegeven worden. Wij merkten zelf al dat voor sommige antwoorden op onze vragen, wij de juiste mensen moesten missen: soms werd er weinig opgeschreven, en – vooral over het al wat verdere verleden- de mensen met het juiste antwoord zijn overleden.

Op de tentoonstelling zal een afbeelding van het schilderij van die nog nieuwe kerk te zien zijn. Opvallend zal de leegte zijn die er te zien is! Kerk en de pastorie stonden toen op een soort heidevlakte. Deze lege plek was bepaald door de Bossche bisschop, als zijnde gemiddeld de beste plaats voor de kerk: nabij de kruising van wegen die de 4 gehuchten  Zondveld, Biezen, Doornhoek en Oud-Zijtaart met elkaar verbinden. Het is dezelfde kruising waaraan aan de overzijde de Klaverhoeve was (en is ) gelegen.

Dit statige aanzicht van toen, samen met een groot aantal andere foto’s – op groot formaat - en merkwaardige voorwerpen maakt een bezoek aan deze unieke tentoonstelling meer dan de moeite waard. De gehele kerk zal veranderd worden in een soort van historische wandeling door de tijd van de parochie Zijtaart.

Markante figuren

Pastoor Kamp was – zonder de andere pastores te vergeten – wel de meest markante van allen. Niet alleen was hij de langst zittende, hij blonk uit in het niet of nauwelijks opschrijven van parochiële wetenswaardigheden. Des te groter was echter zijn invloed op het reilen en zeilen van Zijtaart en zijn inwoners. Legendarisch waren zijn preken; geheel in de stijl van “Het Rijke Roomsche Leven”. Een tamelijk strikte naleving van de 10 geboden, maar ook de kerkelijke en traditionele ge- en verboden, werden door hem onder de aandacht gebracht. Een voorbeeld: dansen was een wel heel goddeloze en verderfelijke activiteit. Evenals het luisteren naar “besmette” radiozenders als de Vara.

Hij was een goed organisator en weldoener tegelijkertijd.

Zijn grootste bijdrage aan het welzijn van Zijtaart ( en zowat zijn laatste) was wel het doen oprichten van een jongensschool, (St. Jacobus) direct naast de pastorie.

Verenigingsleven

Uit de vele andere markante figuren komen vooral namen op de “top 10 lijst die veel betekend hebben in en voor het verenigingsleven. Dit komt rechtstreeks voort uit de bloei van de talrijke organisaties en bloeiende verenigingen. Wel een feit, dat Zijtaart onderscheidt van vele andere Brabantse dorpen.

Helaas moeten we naar het kerkhof om daar de mensen te gedenken die zo’n enorme bijdrage geleverd hebben aan Zijtaart. Prominent valt het oog al gauw op de schuiftrompet van Albert van Zutphen. Veel te vroeg overleden in 2012. Albert toonde niet alleen een enorme inzet voor “zijn” fanfare “St. Cecilia”, met allerlei activiteiten, contacten tot over de grens, en vol ideeën. Hij stond ook klaar voor het hele dorp om zijn krachten voor het algemene welzijn. Die belangeloze inzet van Albert voor de gemeenschap, kenmerkt ook een lange lijst van namen uit het nabije, maar ook het verre verleden. Die lijst onderstreept de continuïteit van de gemeenschapszin.

Zoals in de strijd tegen “Veghel”: Het gevoel niet voldoende gehoord te worden leeft sterk. Het voert te ver om hier een lange lijst van  wensen, voorvallen en beleidsvoornemens te bespreken. In de persoon van Evert Bosch komt wel heel veel samen. Gestart vanuit “Jong Nederland” (Het Gilde) wist hij velen te mobiliseren om de carnavalsvereniging op te richten, de steeds mooiere en indrukwekkender optocht te organiseren en naar hoogtepunten van deze regio op te stuwen. De behoefte aan een goed “jeugdcentrum” groeide en Evert nam – natuurlijk samen met anderen – het initiatief en bouwde daadwerkelijk mee aan de totstandkoming ervan. Genoemd moet nog worden de strijd om het fietspad  van kruispunt Eerde naar Mariahout. Vasthoudendheid en uithoudingsvermogen waren nodig om -vooral- de gemeente Veghel te overtuigen van de noodzaak. Na meer dan 15 jaren strijd werd het pad dan uiteindelijk gerealiseerd.

Lange lijst

Hoeveel anderen verdienen ook een plaats in de lijst van gedreven inwoners die het beste voor hebben (of hadden) met ons dorp. Neem Noud van Asseldonk. Helaas ook veel te jong overleden. Zijn grote kracht en zijn veelzijdige aanpak – natuurlijk samen met de andere, capabele bestuursleden – zorgde ervoor dat midden in het dorp een “magnetisch” gebouw werd behouden: ons dorpshuis “Het Klooster”. Jaloers makend voor de vele, vele bezoekers van buiten: een juweel van saamhorigheid, gedragen door de tientallen vrijwilligers en de hele gemeenschap.

Het florerende bestaan van dit soort idealen tekent Zijtaart.

Verbazingwekkend

Juist ook voor de jongere generatie is de expo belangwekkend. Het doet het besef ontwaken dat alles uiteindelijk een geschiedenis heeft. Ook de alledaagse gang van zaken in de loop van de tijd, het is de ware basis van het bestaan. Elke generatie bouwt voort op de vorige en past zich aan aan de nieuwe omstandigheden. Fraai is te zien hoe een dorpsgemeenschap zich “uit het zand” heeft gewerkt en hoe – al zoekende -  nieuwe perspectieven zich openden.

Komt dat zien!